Vay ngang hàng (P2P Lending) là hình thức vay tiền qua các nền tảng trực tuyến, nơi người vay và nhà đầu tư (người cho vay) được kết nối trực tiếp mà không qua các tổ chức tài chính trung gian như ngân hàng. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu vay tiêu dùng ngày càng cao, vay ngang hàng đã trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho nhiều người. Tuy nhiên, như bất kỳ hình thức tài chính nào, vay ngang hàng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để đảm bảo vay an toàn và tránh các vấn đề phát sinh, người vay cần lưu ý và tránh những điều sau đây.
Không nghiên cứu kỹ về nền tảng vay
Một trong những lỗi phổ biến nhất mà người vay mắc phải khi sử dụng các nền tảng vay ngang hàng là không nghiên cứu kỹ về nền tảng mình đang sử dụng. Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều nền tảng P2P Lending xuất hiện, từ các nền tảng uy tín cho đến các nền tảng chưa được kiểm chứng. Việc chọn nhầm nền tảng không uy tín có thể dẫn đến các rủi ro lớn như lãi suất cao, dịch vụ khách hàng kém hoặc thậm chí là lừa đảo.
Một trong những lỗi phổ biến nhất mà người vay mắc phải là không nghiên cứu kỹ về nền tảng vay
Để tránh điều này, trước khi vay, người vay nên dành thời gian tìm hiểu về nền tảng mình định sử dụng. Đọc các bài đánh giá từ người dùng khác, kiểm tra thông tin pháp lý của nền tảng, và xem xét các tiêu chí như lãi suất, điều kiện vay và phương thức thanh toán. Các nền tảng uy tín thường cung cấp thông tin rõ ràng và có dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp.
Ngoài ra, việc lựa chọn các nền tảng đã được cấp phép hoạt động và tuân thủ các quy định pháp luật sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của người vay. Ở Việt Nam, do quy định pháp lý về vay ngang hàng vẫn đang được hoàn thiện, người vay cần cẩn trọng và ưu tiên các nền tảng đã có tên tuổi và uy tín trong ngành.
Vay quá khả năng chi trả
Vay ngang hàng cho phép người vay tiếp cận nguồn vốn một cách dễ dàng mà không cần nhiều giấy tờ phức tạp như tại ngân hàng. Chính vì sự tiện lợi này, nhiều người dễ dàng rơi vào bẫy vay quá khả năng chi trả của mình. Vay quá nhiều so với thu nhập có thể dẫn đến áp lực tài chính, khó khăn trong việc trả nợ và thậm chí là nợ chồng chất.
Trước khi quyết định vay, người vay cần xác định rõ số tiền mình thực sự cần và khả năng chi trả hàng tháng của mình. Một nguyên tắc tài chính cơ bản là không nên dành quá 30% thu nhập hàng tháng để trả nợ. Nếu khoản vay vượt quá khả năng này, người vay có thể đối mặt với khó khăn trong việc duy trì cuộc sống hàng ngày cũng như trả các khoản vay đúng hạn.
Ngoài ra, việc không thanh toán đúng hạn có thể kéo theo các khoản phí phạt và lãi suất tăng cao, khiến người vay rơi vào vòng luẩn quẩn nợ nần. Nhiều nền tảng P2P Lending cũng báo cáo thông tin tín dụng của người vay lên các cơ quan tín dụng, ảnh hưởng đến khả năng vay vốn trong tương lai.
Không đọc kỹ điều khoản hợp đồng
Một sai lầm khác mà nhiều người vay mắc phải là không đọc kỹ hợp đồng trước khi ký kết. Khi vay tiền qua các nền tảng P2P Lending, mọi điều khoản liên quan đến lãi suất, thời hạn vay, phương thức thanh toán và các khoản phí đi kèm đều được quy định trong hợp đồng. Việc không đọc kỹ hợp đồng có thể dẫn đến việc người vay không nắm rõ các điều khoản quan trọng, gây bất ngờ khi phát sinh các chi phí không mong muốn.
Nên đọc kỹ điều khoản hợp đồng khi vay ngang hàng
Ví dụ, một số nền tảng có thể áp dụng lãi suất cao nếu người vay không thanh toán đúng hạn hoặc có các khoản phí phạt nếu thanh toán trước hạn. Người vay cần phải hiểu rõ mọi điều khoản trước khi quyết định vay. Nếu có bất kỳ điểm nào không rõ ràng, người vay nên hỏi rõ lại với đại diện của nền tảng trước khi tiến hành vay.
Ngoài ra, các điều khoản về lãi suất cũng rất quan trọng. Một số nền tảng quảng cáo mức lãi suất thấp, nhưng thực tế áp dụng lãi suất phức tạp dựa trên các yếu tố như điểm tín dụng hoặc thời gian vay. Việc không nắm rõ lãi suất thực tế có thể khiến người vay chịu mức chi phí cao hơn nhiều so với dự tính ban đầu.
Không có kế hoạch tài chính rõ ràng
Một trong những nguyên nhân chính khiến người vay gặp khó khăn trong việc thanh toán là thiếu kế hoạch tài chính rõ ràng. Việc vay mà không lập kế hoạch cụ thể về cách sử dụng khoản vay và cách trả nợ có thể dẫn đến tình trạng chi tiêu vượt quá khả năng, dẫn đến việc không đủ khả năng thanh toán.
Trước khi vay, người vay cần xác định mục tiêu sử dụng khoản vay. Điều này sẽ giúp người vay tránh việc vay tiền một cách không cần thiết. Ngoài ra, việc lập kế hoạch trả nợ cũng rất quan trọng. Người vay nên dự tính trước số tiền cần thanh toán mỗi tháng, đảm bảo rằng khoản tiền này nằm trong khả năng chi trả của mình.
Cần có kế hoạch tài chính rõ ràng khi vay ngang hàng
Kế hoạch tài chính không chỉ giúp người vay tránh được các rủi ro tài chính mà còn giúp người vay có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính cá nhân, từ đó đưa ra các quyết định tài chính hợp lý hơn.
Không dự phòng tình huống khẩn cấp
Khi vay tiền, người vay thường chỉ tập trung vào việc trả nợ trong điều kiện tài chính ổn định mà không tính đến các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra, như mất việc làm, giảm thu nhập hoặc các chi phí phát sinh bất ngờ. Nếu không có kế hoạch dự phòng cho những tình huống này, người vay có thể rơi vào tình trạng không đủ khả năng thanh toán, dẫn đến nợ quá hạn và các khoản phí phạt cao.
Cần dự phòng cho những tình huống khẩn cấp
Để tránh tình trạng này, người vay nên dành ra một khoản dự phòng để sử dụng trong trường hợp không thể thanh toán nợ đúng hạn. Một khoản dự phòng bằng 3-6 tháng chi phí sinh hoạt có thể giúp người vay đối phó với các tình huống khẩn cấp mà không làm gián đoạn quá trình trả nợ.
Ngoài ra, nếu gặp khó khăn trong việc thanh toán, người vay nên liên hệ ngay với nền tảng vay để thảo luận về các giải pháp thay thế như gia hạn thời gian trả nợ hoặc thay đổi các điều khoản vay. Nhiều nền tảng vay ngang hàng hiện nay cung cấp các giải pháp linh hoạt cho người vay trong trường hợp gặp khó khăn tài chính, nhưng điều quan trọng là người vay cần chủ động thông báo sớm.
Không so sánh giữa các nền tảng vay
Một sai lầm phổ biến khác là người vay không dành đủ thời gian để so sánh giữa các nền tảng vay khác nhau trước khi đưa ra quyết định. Mỗi nền tảng vay ngang hàng có những ưu điểm, nhược điểm và điều kiện vay riêng, và mức lãi suất, phí dịch vụ có thể khác nhau đáng kể.
Trước khi chọn một nền tảng cụ thể, người vay nên so sánh các yếu tố như lãi suất, thời hạn vay, phí dịch vụ, phương thức thanh toán và chính sách hỗ trợ khách hàng của các nền tảng khác nhau. Việc so sánh sẽ giúp người vay tìm được nền tảng có điều kiện vay phù hợp nhất với nhu cầu và khả năng tài chính của mình, từ đó giảm thiểu các rủi ro và chi phí phát sinh không mong muốn.
Ngoài ra, người vay cũng nên kiểm tra các chương trình khuyến mãi hoặc ưu đãi lãi suất mà một số nền tảng có thể đang cung cấp cho người vay mới. Những ưu đãi này có thể giúp giảm bớt gánh nặng tài chính trong thời gian đầu.
Không kiểm tra uy tín của người cho vay
Một khía cạnh khác mà người vay thường bỏ qua là uy tín của người cho vay. Trong mô hình vay ngang hàng, người cho vay không phải lúc nào cũng là các tổ chức tài chính lớn, mà thường là các cá nhân hoặc nhóm nhà đầu tư. Điều này dẫn đến việc người vay có thể gặp phải những người cho vay thiếu uy tín hoặc không tuân thủ các quy định pháp lý.
Để tránh rủi ro, người vay nên chọn những nền tảng có quy trình kiểm duyệt người cho vay rõ ràng và minh bạch. Các nền tảng uy tín thường cung cấp đầy đủ thông tin về người cho vay và đảm bảo rằng người cho vay tuân thủ các quy định pháp lý liên quan.
Bỏ qua việc kiểm tra tình hình tín dụng của mình
Trước khi quyết định vay, người vay nên kiểm tra tình hình tín dụng của bản thân. Điểm tín dụng ảnh hưởng lớn đến việc xác định lãi suất và điều kiện vay. Nếu điểm tín dụng thấp, người vay có thể bị áp dụng mức lãi suất cao hơn hoặc bị từ chối vay.
Cần kiểm tra tình hình tín dụng trước khi vay ngang hàng
Nhiều nền tảng vay ngang hàng cung cấp công cụ kiểm tra điểm tín dụng miễn phí cho người dùng. Kiểm tra điểm tín dụng trước khi vay không chỉ giúp người vay nắm rõ khả năng được duyệt vay, mà còn giúp họ cải thiện điểm tín dụng nếu cần thiết, từ đó có cơ hội vay với lãi suất tốt hơn.
Vay ngang hàng mang đến nhiều lợi ích và sự tiện lợi cho người tiêu dùng, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Để vay an toàn và hiệu quả, người vay cần tránh những sai lầm như không nghiên cứu kỹ nền tảng, vay quá khả năng chi trả, không đọc kỹ điều khoản hợp đồng và không lập kế hoạch tài chính rõ ràng. Bằng cách tuân thủ những nguyên tắc này và luôn cẩn trọng trong quá trình vay, người vay có thể tận dụng tối đa các lợi ích của hình thức vay ngang hàng mà không gặp phải các rủi ro tài chính không đáng có.
About The Author
